تقلید ناخودآگاه رفتار وگفتار رفیق بد را می توان یکی از آثار سوء هم نشینی با رفیق بد نام برد.هرچه علاقه به او بیشتر شود الگوگیری نیز بیشتر می شود. لقمان علیه السلام به فرزندش گفت: فرزندم هم نشین عالمان باش وبه آنان نزدیک شو وبه زیارت آنان برو و با آنان باش شاید شباهتی به آنها پیدا کنی.

امام خمینی رحمت الله علیه: نکته ی مهم نهی از مجالست با اهل معصیت ویا نهی از نشستن در مجلسی است که معصیت خدا در آن       می شود،یا نهی از مواده(دوستی ورزیدن) ومخالطه با دشمنان خدا،واین به دلیل تأثیر اخلاق وحالات و اعمال آنهاست.و از این ها بالاتر تأثیر در قلب و اعمال خود انسان است که با با اندک مداومت ومراقبتی از اعمال سیئه قلب تأثر شدید پیدا می کند.

امام سجاد علیه السلام: مجالسه الصالحین داعیته الی الصلاح[1] (هم نشینی با صالحان انسان را به سوی صلاح ودرستی می کشاند)

علی علیه السلام: ایاک ومعاشره الأشرار فإنهم کاالنار معاشرتها تحرق[2] (از معاشرت با اشرار بپرهیزید زیرا آنان همچون آتشی هستند که معاشرت با آنان انسان را نابود می کند.)

علی علیه السلام: کل موده مبنیته علی غیر ذات الله عزوجل ضلال والإعتماد علیها محال[3] (هر دوستی که بر غیر ذات خدا مبتنی باشد، انسان را به گمراهی می کشاند واعتماد بر آن جزء محالات است)

امام صادق علیه السلام: من یصحب الصاحب السوء لایسلم[4] (هرکس هم نشین ناپاکان شود بالأخره به ناپاکی آلوده می شود)

                    ای برادر می گریز از یار بد         یار بد، بدتر بود از مار بد

                     مار بد تنها تو را بر جان زند          یار بد بر جان وبر ایمان زند

بهشتیان گاهی به یاد رفقای خود در دنیا می افتند ولی متوجه می شوند آنها در بهشت نیستند،بعد از آن که به جستجوی آنها می پردازد، می بیند او در وسط جهنم است، به آنها می گوید چیزی نمانده بود که شما مرا هلاک کنید و وسوسه هایتان در قلبم اثر کند[5]  

روزی آقا امام رضا به یکی از شاگردانشان که نامش داوود بن قاسم بود فرمودند: چرا تو را می بینم که با عبدالرحمان بن یعقوب هم نشینی می کنی؟ او گفت: دائی من است. فرمودند: فأما جلست معه وترکتنا واما جلست معنا ترکته(یا با ما نشست وبرخواست داشته باش واو را ترک کن یا برعکس آن عمل کن) گفت حرفایش در من اثر ندارد ومن در عقائدم استوارم، فرمودند نمی ترسی اگر بلائی به او برسد به تو نیز برسد، آیا نمی دانی شخصی از یاران موسی برای نصیحت پدرش به لشکر فرعون رفته بود، با پدرش در دریا غرق شد؟موسی علیه السلام فرمودند: بلا هرگاه نازل شد کسی که نزدیک اوست نیز محفوظ نیست.

آیا نمی ترسی اگر او تصادف کرد تو هم بکنی ،بی توفیقی او در تو نیز اثر خواهد کرد.

دیگر آنکه هم نشین بد، بی اختیار حجاب معنوی می آورد وبعضی حالات معنوی وتوفیقات را سلب می کند.

حجت الإسلام صدیقی: فرزند سید جمال گلپایپانی نقل می کند، در حرم حضرت علی علیه السلام آقا(سید جمال) مشغول عبادت بودند، عطری فوق العاده از وجود آقا استشمام می شد، به قدری بویش دلم را برد که نمی توانستم جدا شوم،من سایه به سایه دنبالشان می رفتم، از حرم بیرون آمدند ورفتند به وادی السلام، بعد از آن رفتند بازار نجف کسی آمد جلو وسلام کرد، بعد بلافاصله بعد از این ملاقات دیگر بوئی احساس نکردم، آقا برگشتند وبه من گفتند با یک ملاقات از انسان می گیرند.   این قدر روح ما حساس وبزرگ است که حتی در این عارف بزرگ هم یک ملاقات ثانیه ای اثر می گذارد. آیت الله بهاءالدینی رحمت الله علیه ملاقات با افراد ناصالح را نوعی شکنجه ی روحی می دانست ومی فرمود من در سن جوانی بسیاری از اوقات مسیرهای طولانی را انتخاب می کردم تا از دیدن چهره های جهنمی مصون باشم(سلوک معنوی)

آیت الله بهجت رحمت الله علیه: کثرت مجالست با اهل غفلت، مزید قساوت وتاریکی قلب و استیحاش از عبادت وزیارت است، پس مجالست با ضعیف الایمان در غیر ضرورت وبرای غیر هدایت آنان سبب می شود که ملکات حسنه ی خود را از دست بدهد بلکه اخلاق فاسد آنان را یاد بگیرد.

         با بدان ننشین که صحبت بد                  گرچه پاکی تو را پلید کند              

   آفتاب بدین بزرگی را                                    تکه ای ابر ناپدید کند

بد نام شدن در مردم ودر معرض تهمت واقع شدن: این مورد را نیز می توان از دیگر آثار سوء هم نشینی با رفیق بد نام برد. در حدیث است :اولی الناس بالتهمه من جالس اهل التهمه[6] (کسانی بیشتر در معرض تهمت مردم قرار می گیرند که با افراد در معرض تهمت نشست وبرخواست دارند)

روزی بهلول وارد خرابه ای شد وشروع کرد به حرف زدن با نجاسات، بعد عبایش را روی آنان کشید و بیرون آمد، از او پرسیدند چه کردی؟ گفت: به مدفوع ها گفتم یک سؤال از شما می کنم اگر خوب جواب دادید من هم عبایم را به شما هدیه می دهم، وقتی خوب جواب دادند عبایم را به آنها جایزه دادم، گفتند چه سؤالی کردی؟ گفت: از آنها پرسیدم که شماها غذاها ومیوه های خوشمزه و خوشبویی بودید، چه شد که به وضع و به این بدبویی وتعفن افتادید، گفتند مدتی با انسان ها نشستیم این نتیجه ی هم نشینی با انسان هاست.[7]

علی علیه السلام: من اوقف نفسه موضع التهمه فلا یلومن من أساء به الظن[8] (هرکس خود را در موضع تهمت قرار دهد، نباید کسی را که به او سوء ظن می برد ملامت کند)

آیت الله بهجت رحمت الله علیهک در زمان طاغوت جوان متدینی را دیدم که وارد سیننما شد،بعد ها که او را دیدم از او در مورد کارش سؤال کردم، گفت: برای خرد کردن پول به آنجا رفتم، گفتم نباید این کار را می کردی، چون ممکن بئد خیال کنند برای دیدن فیلم به آنجا رفته ای[9]

شخصی که دوستان نااهل داشت محضر امام صادق تقاضای موعظه کرد، فرمودند رفقایت را کم کن، بعد از مدتی دوباره آمد تقاضای موعظه کرد، فرمودند بقیه را هم رها کن[10]

پیامبر علیه السلام: الوحده خیر من جلیس السوء  وجلیس الصالح خیر من الوحده[11] (تنهایی، بهتر از هم نشینی با افراد بد است، وهم نشینی با افراد صالح بهتر از تنهایی می باشد.)

امام باقر علیه السلام به نقل از پدر گرامیشان می فرمایند(دوری کنید از مصاحبت با پنج گروه): ایاک والمصاحبه الکذاب فإنه بمنزله السراب یقرب لک البعید وتباعد لک القریب وایاک والمصاحبه الفاسق فإنه بائعک بأکله أو اقل من ذلک وایاک والمصاحبه البخیل فأنه یخذلک فی ماله احوج ما تکون الیه وایاک والمصاحبه الأحمق فإنه یرید أن ینفعک فیضرک وایاک والمصاحبه القاطع لرحمه فإنی وجدته ملعونا فی کتاب الله عزوجل[12] (بترس از مصاحبت با دروغگو زیرا او بمنزله ی سرابی است که دور را نزدیک، ونزدیک را دور نشان میدهد،همچنین بترس از مصاحبت با فاسق زیرا او تو را به یک لقمه ای غذا ویا کمتر از آن می فروشد، بترس از مصاحبت با بخیل زیرا او مالش را به رخت می کشاندوبترس از مصاحبت با احمق زیرا او می خواهد به تو نفع دهد ولی به ضرر تو عمل خواهد کرد ودر آخر بترس از مصاحبت با انسانی که صله ی رحم نمی کندزیرا من او را در کتاب خدا به عنوان فردی ملعون یافتم)

در قرآن کریم نیز در چندین آیه به این مطلب تصریح شده است : إن ذلک لحق تخاصم اهل النار[13] (این منازعه ی اهل دوزخ حتمی ومحقق است)  ربنا هؤلاء اضلونا فئاتهم عذابا ضعفا من النار قال لکل ضعف ولکن لا تعلمون[14] (خدایا اینان ما را گمراه کردند پس عذابشان در آتش افزون تر وشدیدتر گردان،خدا گوید همه را عذاب به استحقاق وبه قدر گناه خودش است ولیکن شما بر آن آگاه نیستید)   الأخلاء یومئذ بعضهم لبعض عدو الا المتقین[15] (در آن روز دوستان همه با یکدیگر دشمن اند مگر پرهیزکاران)

امام صادق علیه السلام: الا کل خلته کانت (فی) الدنیا فی غیرالله عزوجل فإنهاتصیر عداوه ،یوم القیامه[16] (بدان هر رفیاقتی در دنیا برای غیر خدا، در آخرت تبدیل به دشمنی خواهد شد)

علی علیه السلام: احذر المصاحبه الفساق والفجار والمجاهرین بمعاصی الله[17] (برحذر باش از مصاحبت با انسان فاسق وناپاک وکسی که به طور علنی گناه می کند)،  لا تحصب المالق فیزین لک فعله ویود انک مثله [18] (از مصاحبت با چاپلوس بپرهیز زیرا او با چرب زبانی اغفالت می کند وکار زشتت را در نظرت زیبا می کند ودوست دارد تو هم مثل او باشی.)

بالاترین خطر از ناحیه ی اینهاست که عجیب هم اظهار محبت می کنند تا انسان را مست خود کنند، بعد هم وسوسه می کند که تو جوانی باید خوش باشی، زندگی دو روزه می گذرد،حالا می رویم بعد خوب می شویم، اصلا کی رفته اون دنیا و برگشته است.این کار، کار مردان است نکند ترسیده ای،تو هم امل و شیخ ومتعصب شدی؟

[1] بحار ج1 ص141

[2] غررالحکم ص 147

[3] میزان الحکمه ج1 ص47

[4] بحارالأنوار ج71 ص278

[5] برگرفته از آیات 50 تا 56 سوره صافات

[6] مستدرک ج2ص65

[7] آداب الطلاب ص147

[8] آداب الطلاب ص324 / بحارالأنوار ج74 ص184

[9] همان ص325

[10] آداب الطلاب ص245

[11] مستدرک الوسائج8 ص339

[12] کافی ج2ص376

[13] سوره ص آیه 64

[14] سوره اعراف آیه 38

[15] زخرف67

[16] تفسیر نمونه ج21ص111

[17] غررالحکم ص143

[18] غررالحکم ص811